Wat maakt je blij?

Dit is een van de meest eenvoudige vragen die ik de mensen stel in mijn integratieve zorg spreekuur als we het hebben over de pijler zingeving. Zingeving klinkt soms zwaar en roept associaties op met einde leven, palliatieve situaties. Dan is zingeving zeker een belangrijk onderwerp. Maar ook bij mensen die curatief, genezend, behandeld zijn is het een onderwerp dat we kort of lang mogen bespreken in de spreekkamer.

Recent is er een review verschenen in een goed medische vakblad ( JAMA) dat het belang van aandacht voor zingeving bij ernstige ziekte onderstreept, ook voor directe ziekte- danwel gezondheidsuitkomsten. Intuïtief vermoeden we natuurlijk al dat het waarde heeft en bij tijd en wijlen ervaren we het allemaal: we voelen ons beter als we zinvolle dingen doen, genieten met familie of vrienden, een baan hebben waar we ons talent in kwijt kunnen danwel een lang gekoesterde wens in vervulling laten gaan (eindelijk die lange wandeltocht alleen of die reis naar…). Als je ziek bent of bent geweest gaat het soms (tijdelijk) om kleinere dingen, dichtbij. Mooie muziek. Bezoek van een vriend(in). Een (lach)film op de bank met je gezin of alleen. Een warme douche. Lekker eten (als je smaak er nog is) of simpelweg de warme hand van je geliefde vasthouden. De geur van appeltaart, een mooi gedicht of schilderij danwel zitten op een bankje met uitzicht in een nabijgelegen park op een zonnige dag. Ik kan eindeloos doorgaan voorbeelden te benoemen die ik regelmatig hoor.

Ik merk in mijn spreekuren dat mensen met en na kanker vaak vragen ‘wat kan ik zelf doen‘ om me beter te voelen, mijn uitkomsten te verbeteren, de kans dat ik mijn kleinkinderen zie opgroeien te vergroten. Meestal wordt er gedacht aan gezond eten en meer bewegen. Beide is natuurlijk erg van belang maar niet alleen dat. Ik heb het al eerder genoemd: je kunt nog zoveel broccoli eten maar als je hartstikke gestressed bent, is het positieve effect minder groot. Zes pijlers die onze gezondheid bepalen, alle zes met evenveel gewicht: voeding, beweging, ontspanning, slaap, zingeving en sociaal. Ik voeg er een zevende aan toe: emotionele gezondheid. Hoever ga je met gezond eten als waar je van geniet in het leven taarten bakken is of een avond aan tafel met vrienden? Of als hardlopen of de sportschool nooit je passie geweest is.

De zoektocht naar ‘wat je zelf kan doen’ na ziekte, maar natuurlijk ook zonder ziekte, wordt makkelijker als je weet waarvoor je het doet. Vragen als: waar word je blij van? wat is voor jou van belang? heb je veel negatieve gedachtes (en waarom)? komen eerst. Als je weet waarvoor je het doet, worden de kracht- en botversterkende oefeningen, die voor ons allen maar zeker bij herstel van belang zijn, wellicht leuker en wordt meer plantaardige en eiwitrijke voeding met minder suiker, makkelijker. Omdat je juist dan meer energie krijgt, eventuele pijn minder op de voorgrond staat, minder angst ervaart en meer kunt genieten van die dingen die je belangrijk vindt. Bovendien geldt hier de 80-20 regel: hou ruimte voor zonder schuldgevoelens afwijken van je voornemens en geniet vooral van die slagroomtaart met je vriendin. Ik spreek dan ook met de mensen die bij mij komen meestal af om tenminste een ding, elke dag te doen waar je blij van wordt. En met dat voornemen alleen al, zie ik in de spreekkamer een meer ontspannen glimlach ontstaan. En dit keer geldt de 80-20 regel wat mij betreft niet.